Russisch roulette
Voor de meeste paarden is het bit een soort Russisch roulette in het begin. Doe je het fout, dan doet het ook meteen goed zeer. In de lessen merk ik vaak dat paarden niet goed reageren op het bit. Als je contact maakt gaan ze bijvoorbeeld in je hand hangen, of juist je hand ontwijken, of de mond gaat op slot. Hoe fijn zou het zijn als je paard van jongs af aan meteen al bereid is om goed mee te doen. Dat geeft niet alleen een fijn gevoel in je hand, maar geeft je paard vooral de mogelijkheid om van het begin af aan zijn lichaam goed te bewegen. Nu ik zelf weer een jong paard, mijn Andalusier Intrigada, aan het opleiden ben kwam ik het hoofdstuk “bit” tegen. Een bijzonder belangrijk hoofdstuk, want we gaan daar nog heel wat jaren mee communiceren. Ik hou er van om een paard eerst iets te leren, zodat ik het vervolgens kan gebruiken in de training. Groot voordeel hiervan is dat paarden goed mee kunnen doen, omdat ze snappen waar het over gaat. Zo min mogelijk Russisch roulette dus.
Leren in kleine stapjes, stapje één
Intrigada is erg nieuwsgierig. Mijn andere paard, de Lusitano Cavaleiro, zadel ik op in de paddock waar ze samen staan. Intrigada is op een dag geïnteresseerd in het bit en komt kijken wat het is. “Wil je het even proberen?” Ze blijft er aan frummelen met haar lippen en ik voel dat ze het echt even wil proberen. Ik hou het bit voor haar mond, ze neemt het makkelijk aan met haar hoofd laag. Ik laat het heel even in haar mond en laat het er weer voorzichtig uitzakken terwijl ik haar hoofd laag vraag. Ik haal het bit er iets eerder uit dan zij eigenlijk wil. Zo kan ze even voelen wat het is en blijft ze nieuwsgierig. Af en toe herhalen we dit de dagen/weken daarna als ik Cavaleiro opzadel en zij aangeeft dat ze het wil proberen. Dit hebben we zo’n 4 a 5 keer gedaan, toen was ze er wel klaar mee. Ze is dan een jaar of 3.
Stapje twee
We verhuizen naar een andere stal en nu zadel ik de paarden op op een poetsplaats. Ze ziet mij Cavaleiro dus niet meer opzadelen. Ik heb het gevoel dat het bit van Cavaleiro niet zo geschikt is voor haar. Na overleg met Paul Versluis heeft ze nu haar eigen bit. De oefening bit in en weer uit gaat goed. Ik vraag haar een keer: “Wil je het bit weer in?” terwijl ik het hoofdstel laat zien. Dat wil ze wel. Geïnteresseerd draait ze haar hoofd naar het bit toe. Ze neemt het weer makkelijk aan met haar hoofd laag. Nu doe ik het hoofdstel echt aan en maak alle riempjes vast. Ik laat haar even voelen hoe het is. Doe de riempjes weer los en het bit weer voorzichtig uit als ze haar hoofd laag heeft. Ze gaapt er een paar keer van. Dit was al heel wat voor haar. Af en toe herhaal ik dit de komende tijd, als ze aangeeft dat ze het wil proberen. Ze is nu zo’n 3,5 jaar.
Stapje drie
Als Intrigada gewend is om het bit in te hebben ga ik haar uitleggen hoe het werkt. Ik pak met mijn duimen de bitringen terwijl ik voor haar sta. Zachtjes vibrerend vraag ik met beide bitringen in haar mondhoek wat omhoog, net zo lang totdat ze een beetje kauwt. Meteen laat ik beide bitringen los en geef haar tijd om na te denken. Ze weet inmiddels wel dat ze tijd krijgt om na te denken over nieuwe vragen. Als ze aangeeft dat we weer verder kunnen herhaal ik dit zo vaak als nodig is en ze makkelijk reageert op mijn vraag. Meestal heeft ze de vraag met een keer of drie vier herhalen wel begrepen. Op de zelfde manier vraag ik aan één bitring, terwijl de andere bitring stil blijft, voor stelling. Dan vraag ik het zelfde aan de andere kant. Als je dit doet en je denkt dat het genoeg is voor je paard kun je ook na één oefening stoppen en de andere oefeningen een andere keer doen. Als ze in de dagen/weken daarna goed reageert op mijn vraag kunnen we weer een stapje verder.
Stapje vier
Nu laat ik Intrigada het bit langere tijd voelen. Ik doe het hoofdstel in zonder teugels en laat haar in de buitenbak los lopen. Ik vraag stap, draf en galop op beide zijdes. Af en toe is ze even met het bit bezig op een redelijk ontspannen manier en af en toe is ze stil met haar mond. Als ik het bit op de poetsplaats weer uit doe is ze nog steeds mooi ontspannen. Kennelijk kon ze deze stap in het kennismaken met het bit goed hebben.
Stapje vijf
Ik toom haar op met kaptoom en hoofdstel. Aan zowel de kaptoomringen als het bit doe ik teugels. Zo kan ik als ze mijn hulp op het bit niet begrijpt uitleggen met de kaptoom wat de bedoeling is. De kaptoom kent ze al en het werk aan de hand kent ze ook al behoorlijk goed. Sturen en haar verticaal in balans brengen is dus niet vreemd voor haar. Bovendien is ze gewend om te reageren op mijn lichaamstaal en mijn stem en heeft ze respect voor mijn ruimte. Voldoende basis om te gaan sturen met het bit vanaf de grond. Ze doet het meteen heel goed. De kaptoom heb ik niet nodig. Ik kan haar makkelijk sturen naar links en naar rechts vanaf beide zijdes. Ook laat ze zich verticaal goed in balans brengen, waardoor ze nageeflijk wordt. Ze kauwt als ik een hulp geef op het bit. Het contact is prettig in de hand. Een prachtig uitgangspunt voor meer werk aan de hand en straks het rijden!
Meer informatie over de achterliggende anatomie en biomechanica vind je in de volgende blogs: “De schoftlift van cruciaal belang tijdens je training” en “Wat je voelt in je hand zijn de achterbenen”
Wil je jouw jonge paard ook van het begin af aan goed uitleggen hoe het bit werkt en wil je daar hulp bij hebben, stuur dan gerust een berichtje: florien@sincerita.nl